معرفی ماشین آلات راه سازی (لودر)

لودرها بطور وسیعی در کارهای ساختمانی برای حمل توده مواد (نظیر خاک و سنگ )، بارگیری کامیون ها، خاکبرداری ، حفاری و گاهی تسطیح (به عنوان بولدوزر ) بکار گرفته می شوند. بر خلاف اسکریپرها که به طور همزمان برای بارگیری و حمل استفاده می شوند، لودرها همواره باید به همراه ماشین های انتقال دهنده مانند کامیون ها به کار گرفته شوند.

انواع لودر

اصولا دو نوع لودر نصب شده روی تراکتور وجود دارد:

• لودر چرخ زنجیری(Chain Loader)

• لودر چرخ لاستیکی(Weel Loader)

• لودر چرخ زنجیری (Chain Loader)

لودرهای چرخ زنجیری فشار کمی بر خاک زیر خود وارد می کنند. این نوع ماشین با داشتن مزایایی همچون شناوری خوب و قدرت کشش مناسب می تواند در زمین های نرم و با تلاقی که لودرهای چرخ لاستیکی در آن ها کارایی مناسبی ندارند بخوبی عمل نمایند. همچنین عملکرد این دستگاه ها بر روی زمین های سنگلاخی نسبت به نوع چرخ لاستیکی که به شدت ممکن است آسیب ببینند بسیار مناسب می باشد . لودرهای چرخ زنجیری طراحی مناسبی برای مانور در محیط های محدود دارند. نقل و انتقال این لودرها بین پروژه های مختلف، نیازمند تریلر می باشد.

• لودر چرخ لاستیکی (Weel Loader)

لودر های چرخ لاستیکی دارای سرعت بالاتری نسبت به لودرهای چرخ زنجیری بوده وبسیار بهتر از آنها در زمین های سفت عمل می کنند. آنها می توانند در راه های ساخته شده حرکت و در فواصل نسبتاً کوتاه بدون نیاز به تریلر انتقال یابند . از جهت اندازه انواع گسترده تری نسبت به لودرهای چرخ زنجیری دارند و از این رو می توانند سازگارتر با نیازها انتخاب شوند و همچنین هزینه نگهداری آن ها در زمین های مرطوب و خاک های ماسه ای که خاصیت ساینده برای لودرهای چرخ زنجیری دارند، کمتر می باشد. فشار وارد بر زمین توسط لاستیک ها با تغییر میزان باد لاستیک قابل تغییر بوده، ولی به هر حال کارکردن توسط این لودرها در زمین های خیس و گل آلود به علت ایجاد فشار زیاد مشکل و ظرفیت باربرداری آنها در زمین های باتلاقی نسبت به نوع چرخ زنجیری، کمتر خواهد شد. البته زنجیرهای سیمی مخصوص جهت حفاظت لاستیک ها وجود دارد که می توان برای ازدیاد اصطکاک لاستیک ها از آن ها استفاد کرد.

در زمین های سنگلاخی با سنگ های تیزگوشه امکان آسیب پذیری لاستیک ها وجود دارد، البته نوع جدیدی از لاستیک ها با آج های خیلی ضخیم تولید شده اند که امکان کار در مناطق سنگلاخی را فراهم می آورند. لودر های چرخ لاستیکی قدرت کشش کمتری نسبت به لودرهای چرخ زنجیری هم وزن خود دارا بوده و در نتیجه قدرت مفید آنها در کندن خاک ها و بالا رفتن یا پایین آمدن از شیب ها محدود می باشد. دستگاه های نوع چرخ لاستیکی که بر روی تراکتور کمرشکن نصب می شوند، می توانند مشخصات فرمانپذیری مطلوبی در جای کم داشته باشند. کمرشکن بودن لودر اجازه گرفتن زاویه ای تا 35 درجه در صفحه افقی محور ماشین بین دو قسمت اصلی ماشین را فراهم می کند.

قسمتهای اصلی ماشین:

لودرها بطور کلی شامل قسمت های زیر  می باشند:

• موتور

• شاسی

• سیستم هیدرولیک

• جام

• موتور

موتور نیروی لازم برای حرکت را به وجود می آورد. امروزه اکثر لودر های چرخ زنجیری به صورتی ساخته می شوند که موتورشان پشت سر راننده قرار گیرد . این امر می تواند به دو علت باشد، اول اینکه وزن موتور بصورت یک عامل تعدیل کننده لنگر حاصل از وزن جام پر شده از مصالح است . ثانیاً اپراتور لودر نزدیکتر به فضای کار خود بوده و کنترل ماشین برایش سهل تر می شود.

موتور در لودرهای چرخ لاستیکی بسته به موارد زیر می تواند در جلو یا عقب ماشین قرار بگیرد:

• لودر های کوچک با محورگردان جلو دارای موتور در جلوی ماشین هستند.
• لودر هایی که دارای جام در جلو و بیل در عقب (بکهولودرها) می باشند به علت بازتر بودن دید راننده موتورشان در جلو قرار دارد.
• به دلیل ایجاد نیروی خنثی کننده لنگر حاصل از وزن جام پر شده و همچنین ایجاد دید بازتر برای راننده لودرهای بزرگ معمولا دارای موتور در عقب ماشین هستند.

• شاسی

لودرها دارای شاسی تراکتور می باشند. این شاسی ها برای لودرهای چرخ زنجیری یک پارچه هستند و برای لودرهای چرخ لاستیکی می توانند به صورت کمرشکن باشند.

• سیستم هیدرولیک

از سیستم هیدرولیک لودر برای انتقال نیرو از موتور  به جام آن استفاده می شود. امروزه با بهینه سازی روغن های هیدرولیک، محافظت در مقابل فرسایش و خوردگی در سیستم هیدرولیک افزایش یافته است . همچنین با استفاده از شیرهای فشار، خطایابی سیستم های هیدرولیک و اعضای آن ساده تر شده است.

• جام

جام لودر ها طوری طراحی شده اند که عمل تخلیه را می توانند در ارتفاع 5/2 تا 5/4 متری از پای لودر انجام دهند. این قابلیت به لودر ها امکان می دهد تا عمل تخلیه بار را در کامیون ها و ماشین های انتقال به راحتی انجام دهند. عمل بارگیری و تخلیه بار لودر، به ناچار با مانور زیادی همراه است. بنابراین اگر فضای کار محدود باشد، در قدرت مانور لودر ایجاد مشکل خواهد شد . جام ممکن است در حین عملیات در موقعیت های مختلفی از لودر قرار گیرد .

در حالتی که جام به منظور تخلیه بار بالا رفته، بر روی ابعاد افقی لودر در سطح زمینه تأثیری ندارد . به همین دلیل طول لودر به طور معمول در سطح لاستیک ها در نظر گرفته می شود. به طور معمول برای عمل حفاری، دورزدن و تخلیه بار در ماشین بارگیر، به محلی با طولی دو برابر طول ماشین (طول ماشین برابر فاصله دو چرخ عقب و جلوی ماشین است) احتیاج است.

• انواع جام ها و دندانه های آنها

جام یونیورسال Universal Bucket:

این نوع جام مجهز به دندانه هایی می باشد که قابلیت نفوذ به توده خاک را افزایش داده و عمل پرکردن جام و همچنین سیکل بارگیری را سریعتر می نماید. این نوع جام ها در اندازه های مختلفی وجود دارند و در انواع خاک بجز خاک های سنگی قابل استفاده می باشند. تمامی جام ها مجهز به صفحه هایی در زیر و کناره ها می باشند که باعث محافظت و افزایش طول عمر جام می شوند. به منظور دست یافتن به معیارهای مختلف کاربردی، جام های یونیورسال در شکل های مختلفی ساخته شده اند. (مانند لبه گرد، به منظور بهبود حفظ سنگدانه ها) در این نوع جام یک لبه کناری مازاد به انتهای کف جام جوش داده شده تا کف جلویی جام با قسمت انتهایی جام در یک تراز قرار بگیرند و بتواند در صورت لزوم یک سطح صاف و مناسب را ایجاد نمایند.

• جام حفاری عمومی General Excavation Bucket:

این نامگذاری از آنجاست که این جام برای اغلب حفاری ها مناسب است. مفصل جام بخشی از سازه بوده و تا زیر جام کشیده شده است، لبه برشی این ساختار به منظور تحمل نیروهای فشاری و پیچشی طراحی گردیده و قسمت های تحتانی و کناری جام با قطعاتی قابل تعویض تقویت و محافظت شده است تا به این ترتیب هم به عمر جام افزوده شود و هم قابلیت حمل کردن سخت ترین خاک ها را ایجاد نماید.

• جام صخره کنی Rock Bucket:

این نوع جام برای حفاری در زمین های سخت مورد استفاده قرار می گیرند. لبه جام طوری طراحی شده که نفوذ در خاک های سخت را ساده تر می کند.

انواع دندانه های جام

• دندانه های نفوذی: از این دندانه ها در مواد متراکم شده بر اثر وزن خود، مانند رسها استفاده می شود. نفوذ زیاد و خود تیز شوندگی از ویژگی های این دندانه ها است.
• دندانه های کوتاه: این نوع دندانه ها بسیار قوی هستند و در مصالح بسیار سخت مانند صخره ها استفاده می شوند.
• دندانه های بلند: این دندانه ها در مصالحی استفاده می شوند که امکان شکسته شدن دندانه وجود نداشته باشد.
• دندانه های بلند کارهای سنگین: این دندانه ها درحفاری های معمولی استفاده نمی شوند.
• دندانه های سایشی کارهای سنگین: این دندانه ها در خاکبرداری ماسه، شن و سنگ های تیز گوشه مورد استفاده قرار گرفته و بسیار با دوام می باشند.
• دندانه های کارهای سنگین و با دوام : این دندانه ها برای نفوذ در خاک هایی با تراکم کم و متوسط مناسب بوده و با دوام بسیار زیاد طراحی شده اند.